Lần đầu tiên trải nghiệm cảm giác nghe nhạc mà giống như đang xem lại một đoạn phim trắng đen về cả một thời quá khứ của mình. Là do mới download xong hai tuyển tập nhạc Việt Nam hải ngoại Asia (khoảng 200 CDs) và Thúy Nga (250 CDs). Từ những cuốn số 1, 2 cách đây mấy chục năm…
Bản nhạc tình đầu tiên mà mình nghe và còn nhớ đến bây giờ là bản “Người thợ săn và đàn chim nhỏ” do Khánh Ly hát, kể ra thì cũng được 28 năm rồi. Còn nhớ giọng Khánh Ly khàn khàn rè rè phát ra từ chiếc máy Akai thùng tương tự như cái hình bên dưới (model nào thì tất nhiên là không nhớ rồi).
Đó là chiếc máy hát đầu tiên và cũng là ấn tượng nhất trong đời. Chiếc máy do ông anh – mà phải trải qua một cuộc bể dâu gần hai mươi năm sau mới thành anh rể của mình – cho mượn. Chắc là vì để lấy lòng chị mình mà dù lúc đó mới khoảng 4 tuổi mình đã được táy máy gạt gạt mấy cái công tắc On/Off, Play hay tua băng… Dù sao thì cũng là một Happy Ending!
Bẳng đi một thời gian dài kể từ khi ông anh – sau này thành rể chia tay chị và lấy lại chiếc máy hát. Mình chỉ lâu lâu mới được nghe nhạc từ chiếc đài National cũ kỹ mà cứ tối tối ba mình và cả nhà lại len lén nghe đài BBC (phải len lén vì nghe BBC là phạm tội, và hàng xóm quanh nhà thì sẵn sàng tố giác khi họp tổ dân phố). Không nhớ bài nào lắm vì cả nhà chỉ thường hay bàn tán về việc có bao nhiêu thuyền dân tị nạn bị giữ lại Phi Luật Tân hay được cho định cư tại Mỹ… Chỉ còn nhớ ngày đó có một cô nước ngoài tên Ỷ Lan (lấy theo tên nguyên phi Ỷ Lan) có thể nói tiếng Việt rất giỏi, có thể giả giọng Quảng để nói và phân tích câu “Hôm qua qua bảo qua qua mà qua hổng qua. Hôm nay qua bảo hông qua mà qua lại qua.”
Đến năm lớp 7, ông anh lớn trong nhà bắt đầu đi làm và để dành tiền mua được một cái cassette stereo Panasonic second-hand từ Nhật đầu tiên. Và từ đây mở đầu sự nghiệp nghe nhạc hải ngoại chính thức. Bắt đầu và ấn tượng nhất lại cũng chính là giọng hát Khánh Ly với cuốn băng bất hủ Sơn Ca 7 – Khánh Ly hát nhạc Trịnh Công Sơn, mà những lời giới thiệu vẫn còn ăn sâu trong đầu (khi nghe Đàm Vĩnh Hưng nhái gần y chang trong lời giới thiệu cho đĩa Dạ khúc cho tình nhân 2 (2008) mà muốn đấm cho một quả vào mồm!). Sau đó là những cái tên nổi tiếng khác, Lệ Thu với Mùa thu chết, Elvis Phương – Vết thù trên lưng ngựa hoang, Ái Vân – Ảo ảnh, Ngọc Lan – Adieu, Kiều Nga – Anh thì không, Vũ Khanh – Niệm khúc cuối…
Có thể là do một thời gian dài không nghe nhạc, đến lúc này một số lớn những bài hát hay – những ca sĩ nổi tiếng tích tụ và rơi xuống đầu làm mình choáng ngợp với âm nhạc Việt Nam. Ngày đó lúc nào mình cũng thích xoắn lấy cái cassette… Được một năm thì những ca sĩ nổi tiếng trên cũng dần bão hòa với mình, và khi đó thì lại một loạt những ca sĩ khác xuất hiện trên đài, ba chàng ngự lâm Tuấn Ngọc – Duy Quang – Đức Huy, Khánh Hà… và cũng bắt đầu phong trào hát nhạc dịch. Ngày đó nghe Don Hồ hát Xa em kỷ niệm cũng khủng hoảng không thua gì sau này “anh Hai” Lam Trường hát Tình thôi xót xa trên Làn sóng xanh. Nhà nhà, người người, nơi nơi, mọi lúc đều Xa em kỷ niệm…
Giữa những năm tháng đó, một sự xuất hiện đình đám của một ca sỹ kiêm nhạc sỹ để lại cho mình nhiều kỷ niệm đẹp nhất: Trịnh Nam Sơn với Niềm nhớ, Quên đi tình yêu cũ, Những buổi chiều vàng… Những bài hát này còn đi theo mình một vài năm sau khi học cấp 3, mỗi lần nhớ về thời đi học thì không thể quên những bài này cùng với một số bài và ca sĩ khác: Bay đi cánh chim biển, Cơn mưa hạ, Lưu Bích, Tô Chấn Phong, Anh Tú…
Khi học phổ thông, âm nhạc được định hướng bởi anh chị của mình. Còn khi vào đại học là sự hội tụ của nhiều luồng âm nhạc khác nhau do một đám bạn mang theo. Một đám bạn thuê chung nhà trọ, trong đó có những 2-3 đứa nhà mở quán cà phê, khối lượng âm nhạc mình nghe trong thời gian đại học nhiều gấp 4-5 lần tổng số nhạc trước đó mình từng nghe. Cùng với khi đó là sự nở rộ của FM99.9, Top ten làn sóng xanh, Tiếng hát truyền hình… Và sự ra đời của định dạng MP3 giúp việc sao chép lậu trở nên dễ dàng. Mình bắt đầu chuyển sang nghe nhạc Việt Nam trong nước, nhạc Anh, nhạc rock… dần dần mình đã không còn lưu ý đến dòng nhạc hải ngoại nữa.
Cho đến hôm nay ngồi nghe lại những bài quen thuộc trong hơn 2500 bài hát theo thứ tự thời gian, nhiều kỷ niệm tưởng đã lãng quên lại sống lại như mới ngày hôm qua. Tự hỏi liệu có nên làm vậy không? Hay hãy để quá khứ ngủ yên?